Leestijd: Bijna 3 minuten

Studenten profiteren van basisbeurs, maar financiële zorgen blijven voor mbo'ers

Sinds de herinvoering van de basisbeurs in september 2023, is de financiële situatie van studenten aan hbo en universiteiten verbeterd. Veel van deze studenten ervaren nu minder afhankelijkheid van hun ouders, en hun inkomen is gestegen. Daarentegen blijft de situatie van mbo-studenten zorgwekkend, met een aanzienlijk aantal dat nog steeds kampt met schulden. Dit blijkt uit het Studentenonderzoek 2024.

Financiële situatie van studenten aan hbo en universiteit

De basisbeurs biedt studenten in het hoger onderwijs een belangrijke financiële steun. Meer dan de helft van hen geeft aan dat ze zonder veel moeite rond kunnen komen, terwijl een derde aangeeft het niet gemakkelijk, maar ook niet bijzonder moeilijk te vinden.

Vooral uitwonende studenten hebben hiervan geprofiteerd, mede door een tijdelijke koopkrachtmaatregel van € 164,30 bovenop hun basisbeurs in het studiejaar 2023/2024. Echter, die extra ondersteuning vervalt dit studiejaar, en niet iedereen is zich daarvan bewust. Studenten die aangeven moeite te hebben met rondkomen, wijzen vooral naar de stijgende kosten van levensonderhoud en onvoldoende inkomsten.

Mbo-studenten blijven financieel kwetsbaar

Ondanks de verbeteringen voor hbo- en wo-studenten, hebben mbo-studenten het moeilijker. Ongeveer een kwart van de mbo’ers heeft te maken met schulden, vaak in de vorm van betalingsachterstanden op zorgverzekeringen of online aankopen. Uitwonende mbo-studenten in de beroepsopleidende leerweg (bol) ervaren bovendien meer problemen met rondkomen dan in 2021. De complexiteit van het studiefinancieringsstelsel, met verschillende regels voor verschillende onderwijsniveaus, draagt bij aan de financiële kwetsbaarheid van deze studenten.

Vermindering van leengedrag onder hbo- en wo-studenten

De invoering van de basisbeurs heeft niet alleen geleid tot een toename in het inkomen van studenten, maar ook tot een daling in het aantal studenten dat gebruikmaakt van een rentedragende lening. Momenteel leent ongeveer 24 procent van de hbo- en wo-studenten, wat minder is dan tijdens de periode van het leenstelsel.

Vliegenthart merkt op dat studenten financieel zelfstandiger zijn geworden: "Ze lenen minder en sparen meer." Voor mbo-studenten blijft dit percentage lager, met slechts 10 procent van de bol-studenten die een rentedragende lening heeft.

Woonlasten drukken zwaar op studentenbudget

Net als veel andere Nederlanders, worden ook studenten geconfronteerd met hoge woonkosten. Uitwonende studenten geven gemiddeld 40 procent van hun besteedbaar inkomen uit aan huisvesting, wat een fors deel van hun budget is. Dit leidt ertoe dat veel studenten nog steeds noodgedwongen thuis wonen. De beschikbaarheid van betaalbare studentenkamers blijft daarom een urgente kwestie.

Vliegenthart benadrukt dat, ondanks de positieve effecten van de basisbeurs, structurele aandacht nodig blijft voor de financiële situatie van studenten, met name voor de meest kwetsbare groepen, zoals mbo-studenten. “We moeten ervoor zorgen dat alle studenten, ongeacht hun opleidingsniveau, toegang hebben tot de juiste ondersteuning en educatie om financiële problemen te voorkomen,” aldus Vliegenthart.