Leestijd: Bijna 3 minuten

Hoe Black Friday uitgroeide tot een wereldwijd koopfeest

Black Friday is tegenwoordig een synoniem voor waanzinnige kortingen en winkelgekte. Wat ooit begon als een lokale traditie in de Verenigde Staten, heeft zich wereldwijd verspreid en een vaste plek veroverd in de moderne winkelcultuur. Maar hoe begon het allemaal, en wat heeft deze transformatie mogelijk gemaakt?

De oorsprong: Van verkeerschaos naar kassucces

Op een koude novemberochtend in 1950 staan de straten van Philadelphia vol met mensen. Ze zijn niet op weg naar een feest of parade, maar naar de winkels. De Thanksgiving-kalkoen is nog maar net verteerd, en de Amerikanen hebben hun zinnen al gezet op het volgende: kerstinkopen. Wat volgt, is chaos. Lange files, overvolle bussen en politieagenten die worstelen om de drukte in goede banen te leiden. De agenten verzuchten: dit is een "zwarte vrijdag".

Wie had toen kunnen bedenken dat deze term, die ooit een negatieve lading had, decennia later symbool zou staan voor een wereldwijd winkelfeest? Black Friday is inmiddels veel meer dan een dag vol koopjes; het is een fenomeen dat culturen overstijgt en mensen samenbrengt in hun zoektocht naar de beste deals. Maar hoe is dit koopcircus ontstaan?

De opkomst van een wereldwijde hype

De jaren 90 brachten een nieuwe dynamiek. Met de komst van het internet en de globalisering van grote Amerikaanse merken, zoals Walmart en Amazon, kreeg Black Friday een internationaal podium. Het duurde niet lang voordat het fenomeen ook in Europa voet aan de grond kreeg. In het Verenigd Koninkrijk begon men al snel aanbiedingen te organiseren rond deze dag, en in Nederland volgden grote retailers zoals Bol.com en Coolblue.

Hier veranderde het karakter van Black Friday opnieuw. Waar het in de VS vooral draaide om de fysieke winkels, werd in Europa al snel de nadruk gelegd op online deals. Cyber Monday, oorspronkelijk bedoeld als de online tegenhanger van Black Friday, versmolt langzaam met het originele evenement. Tegenwoordig zien we hele "Black Friday-weken", waarin consumenten dagenlang overspoeld worden met acties en kortingen.

Een cultureel fenomeen

Wat Black Friday zo uniek maakt, is niet alleen de enorme schaal, maar ook de manier waarop het mensen mobiliseert. Het is niet ongewoon dat families er een uitje van maken. Vroeg in de ochtend, gewapend met een lijst van aanbiedingen, trekken ze eropuit. Het gaat niet alleen om winkelen, maar ook om de spanning en sensatie. Zal die ene deal nog beschikbaar zijn? Wie staat er het langst in de rij?