Leestijd: ruim 2 minuten

Spaarders klagen over rentes maar vinden overstappen te veel gedoe

Het spaartegoed van Nederlanders is opgelopen tot €480 miljard, zo becijferde De Nederlandsche Bank (DNB) eerder deze week. Zo’n 80% van dat spaargeld staat bij grootbanken, terwijl er tegelijkertijd veel onvrede is over hun karige rentes. Waarom stappen we niet over? En hoe lastig is dat eigenlijk?

Woensdag kwamen de Nederlandse inflatiecijfers naar buiten: het leven in Nederland was begin juli gemiddeld 3,7% duurder dan een jaar geleden. Dat betekent dat ons spaargeld bij die grootbanken - die karige rentes van rond de 1,5% bieden - effectief minder waard wordt.

Spaarmarkt

De meeste Nederlanders leggen zich daarbij neer, zei de Autoriteit Consument en Markt (ACM) eerder in een onderzoek. „De spaarmarkt is een markt waarin consumenten weinig actief zijn met overstappen.” Maximaal 10% van de spaarders opende in 2023 een rekening bij een nieuwe bank. Een van de redenen voor het geringe aantal overstappers: het kost te veel moeite en tijd. Volgens een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) valt dat echter reuze mee: „Het openen van een spaarrekening gaat vrijwel overal heel eenvoudig en snel.”

Vaak moet je hiervoor online enkele identificatiestappen doorlopen, zoals het uploaden van een kopie van een identiteitsbewijs en het doen van een centstorting om te bewijzen dat er een Nederlandse betaalrekening op jouw naam staat. Na het opsturen van zulke gegevens controleert de bank jouw gegevens. „Daarna is het een kwestie van het geld overboeken”, stelt de NVB-woordvoerder.

Rentes

Een andere reden waarom mensen niet graag overstappen: het ’of-of-denken’, zoals de ACM dat noemt. Mensen vinden het een fijn idee om hun geld onder één dak te houden. „Bij veel mensen leeft ook nog steeds het idee dat je eerst een betaalrekening, met bijbehorende kosten, moet openen voordat je ergens kunt sparen. Dat is vrijwel nergens het geval”, zegt een woordvoerder van Raisin - een platform dat mensen toegang geeft tot spaarrekeningen van banken uit heel de Europese Unie.

Ook voor de kosten hoef je het niet te laten. „Alleen bij SNS, RegioBank en ASN betaal je een vast bedrag per maand om te sparen, als je daar geen betaalrekening hebt, zegt woordvoerder Gerard Spierenburg van de Consumentenbond. Verder is een spaarrekening openen overal gratis.

Buitenlandse banken

Nog een reden die de ACM aanvoert waarom mensen huiverig zijn om over te stappen: mensen denken dat het allemaal niet zoveel uitmaakt waar je spaart. De toezichthouder haalt dat argument zelf al onderuit, want het stelt dat het een grote groep consumenten ’honderden euro’s per jaar’ kan opleveren wanneer zij overstappen. Bij ING krijgt iemand met €20.000 spaargeld bijvoorbeeld €300 rente per jaar, bij het Spaanse OpenBank €730.

Voor sparen in het buitenland – waar de hoogste rentes te halen zijn – zijn veel mensen echter nog huiverig. „Maar bij banken binnen de Europese Unie zit je goed”, stelt de woordvoerder van de NVB. „Daar is je spaargeld beschermd tot €100.000 via een depositogarantiestelsel.”

Toch kan het raadzaam zijn om even te kijken naar de financiële stabiliteit van het land waarin de bank bevestigd is, zo zei Harald Benink, hoogleraar bankwezen en financiën aan Tilburg University, eerder tegen EenVandaag. Hij verwees naar Cyprus, dat in 2013 met flinke financiële problemen kampte: „Als banken het geld aan de rekeninghouders niet kunnen terugbetalen, moet de overheid dat doen. De overheid van Cyprus was toen zelf ook failliet.”

Wie daadwerkelijk zijn grootbank verlaat, keert er op een gegeven moment misschien wel weer terug, stelt de ACM. „Consumenten kunnen banken disciplineren door met hun spaarrekening over te stappen naar een andere bank. De oude bank krijgt dan het signaal dat haar spaarrente te laag is.” Maar zolang de spaarder nergens heen gaat, gebeurt waarschijnlijk hetzelfde met de rente.